Druha swětowa wójna, kotraž so ze złóstniskim nadpadom hitlerskeje Němskeje 1. septembra 1939 na Pólsku započa a z wójnu 22. junija 1941 přećiwo Sowjetskemu zwjazkej nowu, wjetšu dimensiju docpě, tohorunja Koslow hrózbnje potrjechi.
Spočatk lěta 1945 wróći so zahubna wójna zaso k swojemu wuchadźišću, do Němskeje. 16. apryla 1945 zahajištej nad Wódru a Łužiskej Nysu 1. běłoruska a 1. ukrainska fronta pod komandom maršalow Georgija K. Žukowa a Iwana St. Konjewa Berlinsku operaciju k zdobyću stolicy nacistiskeje Němskeje. 2,5 milionow wojakow – mjez nimi 200 000 bojownikow 1. a 2. pólskeje armeje – nastupi do nadběha, (podpěranych z 41 000 kanonami a raketowymi mjetakami, ze 6 250 tankami a 7 500 lětadłami). Zaměr bě nimo přewinjenja Berlina tež wuswobodźić Braniborsku a Saksku z fašistiskeho nadknjejstwa.
Hłowny směr nadběha I. ukrainskeje fronty běštej Berlin a Podstupim. Nimo toho chcyše wona w srjedźnej a Delnjej Łužicy kaž tež sewjerowuchodnej Sakskej hitlerski system wotstronić. Jeho pódlanski lěwy směr bě Hornja Łužica, na kotrejež teritoriju sowjetska 5. gardowa armeja a 52. armeja kaž tež 2. pólska armeja wojowachu. 22. apryla 1945 stupichu derje wobrónjene armeje němskeje wójnskeje skupiny „Srjedźa“ pod komandom generalneho pólneho maršala Friedricha Schörnera, do mócneje napřećiwneje ofensiwy. Podłu dalnodróhi 96 chcychu wone Berlin docpěć a tak Hitlerej w stolicy na pomoc přińć.
Wot dźělow 52. sowjetskeje armeje zdobyty Budyšin bu 24. apryla wot němskeho wójska wobkruženy a dźeń po tym rano zaso wróćo zdobyty. Pólscy a sowjetscy wojacy dyrbjachu 25. apryla na sewjer hač do Łupoje a na Kaponicu cofać, při čimž zlě wuwołana „krejna“ diwizija tankowych grenaděrow „Brandenburg“ něhdźe 450 zranjenych pólskich wojakow mjez Budyšinom a Kaponicu zamordowa.
26. apryla buchu w Njeswačidle cyrkej a w sćěhowacych dnjach tři štwórćiny domow zničene. W Delanach so Ralbičanski boži dom a Róžeńčanska hnadowna cyrkej wupalištej, wjetšina statokow Ralbic buchu zničene a Nowoslicy dospołnje. W Hórkach nadpadnychu esesowcy 26. apryla transport 200 pólskich zranjenych a jich morichu.
29. apryla bě so fronta wot Němskich Pazlic přez Nowoslicy, Koslow, Šešow, Kaponicu, Łomsk hač do Minakała stabilizowała. W Delanach, Koslowje a Šešowje zakitowaše so sowjetska 24. gardowa diwizija před „Brandenburgskimi“ tankowymi grenaděrami, kotřiž mějachu swoje rozkazowanišćo w Nowych Bóšicach. Z Dobrošic, Lišeje Hory a Łomska pola Njeswačidła nastupichu tući do boja přećiwo sowjetskim wojakam w Koslowje. W horcych wojowanjach dyrbjachu so sowjetscy gardisća na sewjerowuchodny Šešow wróćosćahnyć. Při artilerijowej třěleńcy trjechi granata do blisko Budarjec statoka stejaceho tankoweho woza, kotryž rozbuchny, na čož z njeho woheń na statoki přeskoči. Přez wuřěle granatow so tež dalše statoki zničichu. W bojach 29. apryla 1945 buchu tři statoki Koslowa – Budarjec, Osankec a Šnajdrec/Krawcec dospołnje zničene. Cyłkownje so šěsć domow, dźewjeć bróžnjow, wosom hródźow a dźesać dalšich twarjenjow wotpali. Tři štwórćiny twarjenjow na Weckec, Knopec, Rjenčec, Paškec, Nukec, Liznarjec, Kubicec/Lebzec a Teichec statokach buchu zničene. Ćežko potrjechene běchu dale Lulakec, Wowčerkec, Hrjehorkec, Kupkec, Bukec, Kmjećec, Korjenkec statoki kaž tež tón Pawoła Paški, kotrychž twarjenja běchu po połojcy zničene.
7. meje 1945 zahajichu sowjetske a pólske jednotki napřećiwnu ofensiwu a wuhnachu fašistiske wójsko z Njeswačidła, Jaseńcy, Koslowa, Chrósćic a na přichodnymaj dnjomaj z cyłeje Hornjeje Łužicy. 8. meje 1945 krótko do połnocy podpisachu němscy rozkazowarjo w Berlinje-Karlshorsće bjezwuměnitu kapitulaciju Němskeje. Surowa wójna běše tuž nimo. W sćěhowacych dnjach wróćichu so Koslowčenjo z ćěkanja do swojeje zničeneje wsy.
Třinaće muži wsy bě we wójnje wostało a dwaj nućenej dźěłaćerjej – Olga Waht z Estniskeje a Jan z Ukrainy – při bojach we wsy zahinyštaj.